Số 03/2018: GNSS & Đo đạc 2017: Nhìn lại một năm đã qua – Số 2

Image Content

Tim Burch - Nhóm Kỹ thuật Công nghệ Công ty TNHH ANTHI Việt Nam dịch và biên soạn.

NHÀ ĐO ĐẠC VÀ NHIỆM VỤ KHAI PHÁ DỮ LIỆU

Một điểm rất quan trọng nổi lên từ năm 2017 liên quan tới số liệu đó là việc chúng ta lưu trữ số liệu ở đâu? Chúng ta sử dụng số liệu như thế nào? Và số liệu đang chỉ cho chúng ta thấy những nhiệm vụ phải thực hiện trong tương lai. GNSS đã từng là cuộc cách mạng trong lĩnh vực khai phá dữ liệu ngành đo đạc. Những bài báo đầu tiên được công bố liên quan tới các ứng dụng khai thác thông tin vị trí địa lý đã chỉ rõ cho chúng ta thấy sự bắt đầu cũng như giai đoạn mở rộng việc thu thập số liệu vị trí, phân tích và sử dụng cho rất nhiều môi trường kinh doanh khác nhau, điều này không hề gây ngạc nhiên cho người đọc bởi mỗi người dùng bình thường cũng đang khai thác số liệu vị trí địa lý hàng ngày.

Cộng đồng đo đạc đã được chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ ứng dụng thu thập số liệu định vị trong rất nhiều ứng dụng, không gì minh chứng rõ ràng hơn khái niệm “Geospatial 4.0” được giới thiệu lần đầu trong Hội thảo Quốc tế Intergeo 2017 tổ chức tại Berlin, Đức. Cũng tại Intergeo 2017, chúng ta đã thấy một bức tranh lớn hơn tập chung vào số liệu và những ảnh hưởng của chúng tới thế giới của chúng ta.

Thuật ngữ “Geospatial 4.0” đã manh nha xuất hiện ngay trong Hội thảo Quốc tế Intergeo 2015 tổ chức tại Stuttgart, Đức. Thuật ngữ được định hình và phát triển bởi một nhóm tham dự hội thảo dựa trên nền tảng những phát minh mới trong thế giới số liệu tích hợp với thông tin vị trí địa lý, thời gian và không giới hạn thông tin thuộc tính mô tả, tất cả được lưu trữ ở một vị trí tập chung với tên gọi “Đám Mây”. Môi trường này đang hiện hữu và mỗi chúng ta đều có thể nhận thức được, đó chính là số lượng từ ba tới bốn tỷ chiếc điện thoại thông minh đang được sử dụng trên khắp thế giới.

Số liệu được thu thập hàng ngày cũng chỉ là một phần nhỏ những hoạt động có liên quan tới hoạt động hàng ngày, bên cạnh đó số liệu này còn thực hiện nhiệm vụ quan trọng nữa là dự báo và lập kế hoạch phát triển cho các đô thị và môi trường trong tương lai. Phần đa số liệu thu được này hiện đang được sử dụng cho các ứng dụng nâng cao trong khu vực mà con người sinh sống tập chung mà ở giai đoạn này được chúng ta đặt tên là “Thành Phố Thông Minh”. Việc triển khai lắp đặt hàng loạt các cảm biến thu thập số liệu và các hệ thống điều khiển để giám sát và lưu trữ thông tin giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định thay đổi cần thiết và phù hợp nhất đối với các hệ thống đang tồn tại cùng đô thị. Các tổ chức và cơ quan quản lý đô thị đứng sau được hưởng lợi rất nhiều đồng thời cũng tạo ra môi trường làm việc hiệu quả hơn ngay cả khi ở văn phòng hay ở nhà bởi hạ tầng số liệu vô cùng hiệu quả và tin cậy.

Rõ ràng cộng đồng đo đạc chuyên nghiệp đóng vai trò quan trọng và chiếm phần lớn trong việc tiếp tục phát triển kỹ thuật địa không gian quanh chúng ta. Ngày nay nhiệm vụ của các nhà đo đạc không chỉ đơn thuần là đo đạc đường biên giới, xây dựng bản đồ địa hình, thu thập số liệu phục vụ thiết kế công trình hay hỗ trợ triển khai bản vẽ trong quá trình xây dựng mà còn là những nhà viết sử trong lĩnh vực công bố số liệu vị trí hiện thời đáp ứng yêu cầu thông tin tại những vị trí xác định trong chế độ thời gian thực. Thế giới quanh ta luôn vận động và thay đổi nhanh chóng, vì thế cung cấp số liệu chính xác trong thời gian số liệu thu thập được là nhiệm vụ quan trọng không khác gì số liệu vị trí trong các ứng dụng. Nhiệm vụ của những nhà đo đạc chuyên nghiệp ngày càng trở nên quan trọng hơn bởi tốc độ phát triển và các ứng dụng của hệ thống thông tin địa lý GIS trong cả cả hai mảng là nhà nước và tư nhân. Trước đây nhiệm vụ của các nhà đo đạc chuyên nghiệp chỉ dừng lại ở mức tạo ra khung tọa độ ổn định phục vụ cho các ứng dụng GIS (thu thập, xử lý, khai thác và cập nhật số liệu không gian đi kèm thuộc tính), nhưng ngày nay các nhà đo đạc còn tham gia trực tiếp vào cả quá trình thu thập số liệu, xây dựng và duy trì cơ sở dữ liệu một cách hiệu quả nhằm tạo nền tảng để việc khai thác số liệu địa không gian thành công hơn trong thực tiễn.    

Các nhà đo đạc thường không được chấp nhận là thành viên của thế giới GIS bởi họ thường đưa ra những yêu cầu khắt khe trong việc tạo lời giải hoàn hảo về độ chính xác cũng như mô hình không gian, tuy nhiên ngày nay với sự hỗ trợ của các kỹ thuật xử lý cao cấp những yêu cầu này đạt được không mấy khó khăn, chính vì vậy mối quan hệ giữa nhà đo đạc và giới GIS cũng thay đổi theo. Việc đo đạc thu thập và phân bố số liệu không còn đơn thuần nằm trong một khu vực hay một quốc gia mà đã có sự dịch chuyển giữa các châu lục, các hệ thống tọa độ địa lý cơ sở cũng phải được sửa đổi điều chỉnh để đảm bảo vị trí được hiển thị trên cơ sở dữ liệu một cách chính xác và phù hợp hơn. Số liệu GNSS không còn đơn thuần là một tập hợp duy nhất mà đã được phân chia thành các yếu tố riêng gồm Vị trí (Position), Dẫn đường (Navigation) và Thời gian (Time) – PNT.

PNT (không còn là thuật ngữ viết tắt lờ mờ)

Một bước tiến dài trong năm 2017 đó là việc tiếp tục khai thác sử dụng ba thông tin PNT gồm Vị trí (Position), Dẫn đường (Navigation) và Thời gian (Time). Ba yếu tố này cung cấp thông tin địa lý nền tảng đối với bất kỳ nhiệm vụ thu thập số liệu GIS hay nghiên cứu về môi trường. Theo trang tin của Bộ Giao thông Hoa Kỳ DOT, PNT được định nghĩa như sau:

“PNT là sự kết hợp của ba hợp phần số liệu riêng biệt hợp lại với các chức năng:

Vị trí (Position) là khả năng xác định rõ và chính xác vị trí và định hướng hai chiều của một điểm (hoặc định hướng ba chiều nếu được yêu cầu) tham chiếu tới một hệ thống tọa độ trắc địa chuẩn (ví dụ World Geodetic System 1984 hay WGS84);

Dẫn đường (Navigation) là khả năng xác định vị trí hiện thời và vị trí muốn đến (quan hệ hoặc tuyệt đối) và việc sử dụng một cách phù hợp tuyến trình, định hướng và tốc độ di chuyển nhằm tiếp cận được với vị trí muốn đến ở bất kỳ đâu trên trái đất, từ mặt đất đến tầng sâu và từ mặt đất vào không gian.

Thời gian (Time) là khả năng nhận và duy trì rõ và chính xác thông tin thời gian chuẩn UTC (Coordinated Universal Time). Thời gian cũng bao hàm cả thông tin chuyển đổi.

(Còn tiếp)

Mọi thông tin xin liên hệ với chúng tôi qua hòm thư: info@anthi.com.vn