Tim Brouwer, Mila Koeva, Peter van Oosterom, Iris Theunisse

Nhóm Kỹ thuật Công nghệ Công ty TNHH ANTHI Việt Nam dịch và biên soạn.

“Các nhà đo đạc thông minh – Sự phát triển và xu thế nhìn từ FIG Working Week 2020”. Những nhu cầu ứng dụng đầy thách thức xuất hiện trong thực tiễn ở giai đoạn mới chính là các thức tiếp cận mang tính sáng tạo đối với lĩnh vực đo đạc trong giai đoạn này, ví dụ như sự thay đổi của khoa học công nghệ nói chung và tốc độ gia tăng của các khu vực đô thị cần đến các hệ thống quản lý năng lượng thông minh, giao thông xanh, và “quyền sử dụng đất dành cho tất cả”. Những thay đổi của các kỹ thuật cảm biến số liệu, các phương pháp xử lý quản trị hiệu quả số liệu không gian và nhiều động lực cũng như hướng tiếp cận khác mà chúng ta dễ dàng nhận thấy trong thực tiễn. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại ở đó là câu hỏi lớn – làm thế nào để sử dụng và cải thiện chúng để trở thành sản phẩm của tương lai, những nhà đo đạc thông minh? Chúng ta chỉ còn 10 năm nữa để hoàn thiện SDGs nhằm đảm bảo cho một tương lai bền vững. Công nghệ đo đạc thông minh có thể đóng góp được những gì ở đây? Để trả lời những câu hỏi này, một số các bài nghiên cứu trong kỷ yếu FIG Working Week 2020 đã tiến hành phân tích theo hướng này. Trong các Bản tin Công nghệ tiếp theo, chúng ta sẽ cùng xem xét một trong những bài nghiên cứu điển hình liên quan tới chủ đề “Các nhà đo đạc thông minh”.

Bài trình bày đáng lẽ sẽ diễn ra trong Phần 1 của phiên họp toàn thể FIG Working Week 2020 (đã bị hoãn do dịch COVID-19) với chủ đề “Các nhà đo đạc thông minh” thể hiện sự cân bằng hoàn hảo vì nó được cấu thành bởi ba phần quan trọng gồm: Lục địa (Châu Mỹ, Châu Úc và Châu Âu), Lĩnh vực ứng dụng (Ngành kinh tế, Học thuật và Chính phủ), Các chủ đề (Hạ tầng địa không gian, Mô hình 3D trong nhà và Các ứng dụng thực tiễn), Giới tính (Hai nam và Một nữ) … Jack Dangermond, Sáng lập và Chủ tịch của Esri, Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng chúng ta đang dịch chuyển về hướng kết nối liên mạng các dịch vụ web địa không gian. Trong khuôn khổ hạ tầng địa không gian, toàn bộ sự tăng trưởng phụ thuộc rất nhiều vào nền tảng của thông tin đo đạc. Sisi Zlatanova, Giáo sư đứng đầu GRID, Đại học UNSW Úc đã hướng sự quan tâm của chúng ta tới các nhà đo đạc hơn là việc chỉ đơn thuần quan tâm tới các địa điểm nơi mà chúng ta cần tới số liệu trong nhà (Indoor Mapping). Sisi cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của nghiên cứu trong việc hỗ trợ xây dựng và mô hình bản đồ trong nhà IMM (Indoor Mapping and Modelling) phục vụ cho như cầu ứng dụng ngày càng tăng trong thực tiễn như dẫn đường, quản lý và vận hành hạ tầng, thành phố thông minh … Cuối cùng, Frank Tieroff, Chủ tịch hội đồng điều hành của Kadaster, Hà Lan đưa ra nền tảng pháp luật và vận dụng trong thế giới quản lý đất đai đã chỉ ra rằng pháp luật và ngành đo đạc cần có mối quan hệ mật thiết với nhau. Việc triển khai và các ứng dụng kỹ thuật công nghệ mới không chỉ đơn thuần là sự phát triển của công nghệ thông tin ICT và kỹ thuật mới trong đo đạc mà còn là sự kết hợp song hành của các quy định và luật pháp liên quan được chấp thuận bởi xã hội văn minh.

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư 

Xu hướng phát triển của kỹ thuật công nghệ tác động rất nhiều tới lĩnh vực đo đạc, đo vẽ ảnh hàng không, xây dựng, nghiên cứu thuỷ văn mà chúng ta vẫn thường biết đến với tên gọi “Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư” nơi các kỹ thuật công nghệ tiên tiến như vạn vật kết nối Internet IoT (Internet of Things), số liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo AI (Artificial Intelligence) đã trở thành hợp phần quan trọng. Chúng ta cũng đã được chứng kiến những ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư tới cách thức chúng ta đánh giá tài nguyên môi trường, xây dựng và vận hành các công trình hạ tầng. Điển hình như sự phát triển và ứng dụng của kỹ thuật mô hình thông tin công trình xây dựng BIM, những sáng tạo trong quản lý cơ sở hạ tầng FM (Facility Management), máy học (Machine Learning) để từ đó hình thành những khái niệm mới phù hợp với thực tiễn ở thời điểm hiện tại như các hệ thống toà nhà thông minh (Intelligent Building Systems) với vai trò tìm kiếm sự cân bằng giữa các yếu tố hợp phần cấu thành như liên kết truyền số liệu, tự động kiểm soát bằng giọng nói, điều khiển hệ thống chiếu sáng và cung cấp không khí … và để hoàn thiện các hệ thống thông minh này, chúng ta đã thấy rõ mối liên hệ mật thiết giữa các mô hình BIM với cơ sở dữ liệu địa chính 3D (3D Cadastre). Một lĩnh vực nữa cũng đang góp phần quan trọng trong sự phát triển của công nghệ đó là số liệu lớn, phân tích số liệu lớn được sử dụng để đưa ra những kết luận từ nền tảng số liệu cũ sẵn có, ví dụ như việc phân tích số liệu đã thu thập được từ các hố khảo cổ, với sự hỗ trợ của các phép và kỹ thuật phân tích số liệu lớn hiện đại hoàn toàn có khả năng tiến hành phân tích toàn bộ các dạng thức số liệu đã từng được thu thập ở chính các hố khảo cổ này trước đây. Hoặc một phương thức kết hợp khác cũng được sự dụng một cách phổ biến hiện nay là kết hợp số liệu mới thu từ các cảm biến thời gian thực với các phép phân tích số liệu lớn để đưa ra xu hướng phát triển và khả năng sử dụng trong thực tiễn.

Định vị, dẫn đường và thời gian PNT  

Các kỹ thuật công nghệ mới như các loại cảm biến số liệu có sự thay đổi và phát triển liên tục trong những năm vừa qua để tới thời điểm hiện tại các loại cảm biến này đang được sử dụng rộng rãi và đóng vai trò quan trọng trong các ứng dụng PNT (Positioning, Navigation and Timing). Có thể lấy ví dụ, Kupriyanov tập chung vào phân tích đánh giá việc sử dụng kỹ thuật GNSS hiện đại trong lĩnh vực nông nghiệp chính xác. Ngày nay, độ chính xác và khả năng truy cập vào hệ thống tham chiếu toàn cầu đã tạo ra cơ hội đo đạc chính xác giữa đất/nước và số liệu từ nhiều nguồn khác nhau cũng được cải thiện để hình thành các mô hình lai (Hybrid Models) như KSA-GEOID17.

Các dịch vụ PNT thế hệ mới đến từ hệ thống vệ tinh định vị Galileo đầy hứa hẹn, thực tiễn đã chứng minh khả năng sử dụng dịch vụ độ chính xác cao của hệ thống Galileo trong đo đạc địa chính (Galileo Only Cadastral Survey) và không chỉ dừng lại ở đây, dịch vụ này vẫn đang tiếp tục được Châu Âu nâng cấp để hình thành trong tương lai dịch vụ độ chính xác cao HAS hoàn chỉnh (Gelileo High Accuracy Service).

(Còn tiếp)

Mọi thông tin xin liên hệ với chúng tôi qua hòm thư: info@anthi.com.vn