Theo GPSWorld và US Space Force

Nhóm Kỹ thuật Công nghệ Công ty TNHH ANTHI Việt Nam tổng hợp biên soạn.

Theo nguồn tin chính thức Trung tâm 2 SOPS (U.S. Space Force Second Space Operations Squadron), lịch hoạt động của vệ tinh SVN-77/PRN-14 đã ổn định theo thiết kế. Vệ tinh GPS III SV04 (SVN-77/PRN-14) được phóng lên quỹ đạo vào hồi 6:24 chiều ngày 05/11/2020 sẽ thay thế cho vệ tinh SVN-44/PRN-28 trên mặt phẳng B tại vị trí 03. Trung tâm 2 SOPS sẽ công bố thủ tục Phóng NANU sau khi hoàn tất thủ tục kiểm tra trên quỹ đạo và quyền điều khiển, kiểm soát được chuyển giao từ Lockheed Martin sang 2 SOPS để nhúng vào hợp phần kiểm soát điều khiển GPS.

Vệ tinh GPS III SV-2 (SVN 75), phóng ngày 22/08/2019 thay thế cho vệ tinh SVN 45/PRN-21 tại D3 sẽ được xác lập hoạt động (Set Healthy) vào ngày 01/04/2020. Theo đó, vệ tinh SVN 45 được chuyển dịch từ D3 sang D2F để thay thế cho vệ tinh SVN 46/PRN 11 và sẽ đến vị trí thiết kế vào trong khoảng tháng 11/2020. Vệ tinh SVN 46 sẽ bị thu hồi hoạt động trên chùm vệ tinh trước tháng 01/2021 khi hoàn tất thủ tục phóng vệ tinh mới GPS III SV05 (SVN-78) và chuyển sang quy trình LADO (Launch, Anomaly, Resolution, and Disposal Operations). Vệ tinh GPS III SV-03 (SVN 76, PRN-23) phóng lên quỹ đạo ngày 30/06/2020, và đã được xác định hoạt động toàn phần và ổn định vào ngày 01/10/2020.

Vệ tinh SVN-46, được phóng lên quỹ đạo ngày 07/10/1999 đã trở thành “chim sắt biểu tượng” trên mặt phẳng D, SVN-46 đã thành công với lịch sử hơn 20 năm phục vụ những người sử dụng HPS trên khắp thế giới, trong đó có 12 năm kéo dài hơn so với tuổi thọ mà vệ tinh được thiết kế. SVN-46 là minh chứng điển hình cho khả năng kéo dài hoạt động của vệ tinh GPS trên quỹ đạo, nó cũng thể hiện chất lượng thiết kế chế tạo và tất cả những cố gắng của tập thể và cá nhân công tác trong Không lực Hoa Kỳ để tạo lên kỳ tích về tuổi thọ của vệ tinh GPS đặc biệt này.

Theo lịch trình ban đầu vệ tinh GPS III SV04 sẽ được phóng lên quỹ đạo vào ngày 02/10/2020 tuy nhiên quy trình phóng đã bị hoãn 2 giây trước thời điểm thực hiện. Sau đó lịch phóng được rời đến hồi 6:24 chiều ngày 05/11/2020 sử dụng tên lửa đẩy Falcon 9 từ cơ sở phóng vệ tinh Cape Canaveral Air Force Station, bang Florida.

Chế tạo bởi Lockheed Martin, các vệ tinh GPS được thiết kế giúp Không lực Hoa Kỳ thực hiện nhiệm vụ hiện đại hoá chùm vệ tinh GPS hiện hữu bằng kỹ thuật, công nghệ mới để mang đến những tính năng cao cấp hơn. GPS III cung cấp dịch vụ độ chính xác tốt hơn ba lần so với hiện tại, các chức năng chống can nhiễu chủ động được cải thiện tốt hơn tám lần so với thế hệ vệ tinh cũ. GPS III còn được bổ sung bộ tín hiệu dân sự mới L1C được thiết kế tương thích và phối hợp hoạt động với các hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh GNSS khác (phân chia chung tần số với Galileo, QZSS, BeiDou), đảm bảo khả năng kết nối cung cấp dịch vụ dân sự tốt hơn trong tương lai.

Sau khi bổ sung vệ tinh GPS III SV04, bốn vệ tinh GPS III trên quỹ đạo sẽ đại diện cho khoảng 12 phần trăm của 31 vệ tinh hiện có trong cả chùm vệ tinh GPS. Vệ tinh GPS III SV04 là vệ tinh thứ 23 được trang bị M-Code của GPS như vậy chỉ cần thêm một vệ tinh thứ 24 nữa là sẽ đủ phủ chùm M-Code trên bình diện toàn cầu. M-Code được thiết kế với khả năng bảo mật tốt hơn, mã hoá cao hơn, khó bị can nhiễu hoặc phá hoại chủ động nhằm đảm bảo an toàn trong hoạt động của Hoa Kỳ và các đồng minh quân sự khác.

Vệ tinh GPS III SV03, được đưa lên quỹ đạo từ mũi Cape vào ngày 30/06/2020, đã được công bố hoạt động vào ngày 01/10/2020. Vệ tinh GPS III kế tiếp – GPS III SV05 – đã được Không lực Hoa Kỳ công bố “Sẵn sàng phóng” vào tháng 05/2020. Tuy nhiên vệ tinh này hiện vẫn đang đợi lệnh và lịch phóng vào năm 2021. Năm vệ tinh GPS III khác đang trên dây chuyền sản xuất, ba trọng số đó đã được lắp ráp hoàn chỉnh và đang trong quá trình thử nghiệm kiểm tra.

Lockheed Martin cũng đang triển khai hợp đồng chế tạo 22 vệ tinh GPS IIIF (Vệ tinh Follow On), theo đó các vệ tinh này sẽ được bổ sung thêm các kỹ thuật công nghệ cao và các chức năng cao cấp khác phục vụ cho các hệ thống tác chiến quân sự hiện đại ví dụ chức năng bảo vệ quân đội khu vực RMPC (Regional Military Protection Capability) theo đó GPS IIIF sẽ tăng cường khả năng chống nghẽn và can nhiễu để hỗ trợ cho các lực lượng quân sự Hoa Kỳ và đồng minh không bị phá tín hiệu GPS trong vùng chiến sự; nâng cao độ chính xác trên nền tảng các tấm phản xạ laser; hợp phần dẫn đường dạng số hoàn toàn; bổ sung thêm hợp phần tìm kiếm và cứu nạn.

Vào tháng 07, Lực lượng Không gian Hoa Kỳ (U.S. Space Force) tuyên bố chương trình GPS IIIF đã hoàn tất Mức C (Milestone C), đồng nghĩa với việc chương trình GPS IIIF bắt đầu chuyển sang giai đoạn sản xuất. Lockheed Martin đã giới thiệu các công cụ thực tại ảo về dây truyền sản xuất GPS IIIF để tạo hiệu quả cao hơn trong quá trình hoàn thiện các vệ tinh khi lắp ráp.

Tiếp tục đầu tư vào hệ thống GPS được coi là nhiệm vụ quan trọng. Bên cạnh các ứng dụng quân sự, nền kinh tế Hoa Kỳ cũng hưởng lợi rất nhiều từ hệ thống GPS, theo ước tính lợi nhuận quy đổi đạt trên 300 tỷ USD mỗi năm và đạt tới con số 1.4 nghìn tỷ USD kể từ khi hệ thống GPS xuất hiện.

Quý độc giả nào chưa xem toàn bộ quy trình phóng vệ tinh GPS III SV04 sử dụng tàu phóng SpaceX Falcon 9 (Space Exploration Technologies Corporation) có thể xem lại tại đây: https://www.youtube.com/watch?v=wufXF5YKR1M&feature=emb_logo

 Mọi thông tin xin liên hệ với chúng tôi qua hòm thư: info@anthi.com.vn